خال ها ضایعات پوستی هستند که دارای انواع گوناگونی میباشند. اندازه؛ رنگ و شکل آنها متفاوت است. برخی از این ضایعات زیبا و برخی زشت هستند. گاهی ممکن است برخی از آنها با خودنمایی بر روی چهره؛ اعتماد بهنفس فرد را پایین بیاورند و گاهی محل وجود خال از نوع گوشتی آن لابهلای ریش صورت؛ محل بستن کمربند؛ کف سر و ….. آزار دهنده باشد. بنابراین هر خالی زیبا نیست و گاهی لازم است آنها درمان و از روی پوست برداشته شوند. خالهای پوست و درمان آنها متفاوت و به شیوههای مختلفی صورت میگیرد. این ضایعات پوستی ممکن است اکتسابی یا مادرزادی باشند و در همه جای بدن وجود داشته باشند. آنها معمولا به رنگهای مختلف مانند سیاه؛ قهوهای یا قهوهای تیره میباشند. گاهی رنگ آنها ممکن است سبز یا آبی و قرمز باشند. به دلیل وجود سلولهای رنگدانهدار پوستی رنگ آنها به شکلی که میبینید؛ بروز میکند. لازم است بدانید که آنها اصولا خوش خیم هستند و برای هر یک راه درمانی وجود دارد.
زمان بروز و تغییرات خال ها
به طور معمول در بیست سال اول زندگی هر فرد ممکن است با خالهای متعددی بر روی پوست خود روبرو شود. هر چند که ممکن است گاهی تا سن چهل سالگی این روند ادامه داشته باشد. به این نوع خال؛ اکتسابی میگویند. تعداد آنها بر روی بدن گاهی تا چهل عدد نیز میرسد. این ضایعات پوستی نرم؛ پهن و مسطح به رنگهای قهوهای یا سیاه میباشند. بیشتر شبیه کک و مک که به مرور زمان بزرگتر شده و روی برخی از آنان مو ظاهر میشود. آنها بسیار کند و تدریجی تغییر شکل میدهند. ممکن است به مرور زمان رنگ برخی از آنها از تیره به روشن تغییر کند و آنهایی که مسطح بودند شکل گوشتی و گنبدی به خود بگیرند. برخی از آنها مثل خالهای کف پا یا دست که مسطح و تیره هستند به همان شکل باقی میمانند یا رفته رفته کمرنگ میشوند و در نهایت کاملا از بین میروند. برخی از آنها ممکن است گوشتی و دارای پایه شوند و به صورت گوشتی ریز آویزان باشند. زمان تغییرات به کندی صورت میگیرد و گاهی ممکن است پنجاه سال طول بکشد.
ژنتیک و تاثیر خال های پوست
معمولا همه افراد داری خال میباشند هر چند برخی کوچک و کمرنگ؛ برخی بزرگ گوشتی و پررنگ. اما آنچه مسلم است همه افراد به گونههای مختلف از ضایعات پوستی در بدن خود دارند. افرادی که دارای پوست روشن هستند حضور آنها را بیشتر حس میکنند. هنگامیکه برخی سلولهای پوست بیشتر از حد معمول رشد میکنند؛ خالها تشکیل میشوند. که اصطلاحا به آن ملانوسیت میگویند. اما نشانههای ژنتیکی که در پیدایش آنها دخالت دارند؛ همچنان ناشناخته باقی ماندهاند. هر چند آنها نیز مثل تومورها رشد بیشتر از حد معمول سلولها بهشمار میآیند؛ معمولا خوش خیم و غیر سرطان زا میباشند. شاید همین امر باعث شده محققان در این مورد زیاد تحقیقاتی انجام نداده و اطلاعات جامعی از اینکه تا چه حد عامل ژنتیک در بروز آنها موثر است؛ در دست نمیباشد. گاهی وجود تعداد خالهایی که به یکدیگر شباهت دارند؛ در نسلهای گوناگون و افراد یک خانواده به وجود آید و همین امر ارثی بودن خالها را تشدید میکند. برخی مواقع تعداد ضایعات پوستی در بدن؛ بستگی به حضور مداوم و قرار گرفتن فرد در معرض نور خورشید میباشد و شروع به وجود آمدن آنها بیشتر از دوران کودکی میباشد.
خال های پوست و درمان آن ها
خالهای آبی در بدن کمی برجسته با سطح صاف؛ که اندازه آنها کمتر از یک سانتیمتر میباشد. بیشترین قسمت درگیری در صورت؛ اندام و باسن میباشد. هر چند سرعت رشد و سرطانی بودن آن بسیار کم است اما بروز سرطانی بودن آن کمی زیادتر از خالهای معمولی بهنظر میرسد. معمولا این نمونه نیازی به درمان ندارد. نمونه دیگر خال داخل درمی است که شکل آن گنبدی شکل کروی؛ نرم و برجسته است. بیشتر به رنگ پوست یا کمی نزدیک به رنگ قهوهای میباشند. این نوع در سنین بالا ظاهر میشود و ممکن است چند تار مو روی آن دیده شود؛ این نوع ضایعات پوستی صاف نیستند و گاهی به شکل زگیل میباشند. برای درمان این نمونه باید با پزشک مشورت کنید. نوع دیگر آن « بکر» نامیده میشود که به طور معمول در آقایان و دوره بلوغ نمایان میشود. اندازه یک کف دست و لکه قهوهای رنگ میباشد که بر روی بازو؛ قفسه سینه و شانه ظاهر میشوند. در برخی موارد بعد از گذشت دو سال موهای زبر و خشن روی آن رشد میکند. نوع دیگر آن اسپیلوس نام دارد؛ اندازه آنها از چند میلیمتر و گاهی تا چند سانتیمتر میباشد؛ به رنگ پوست یا تیرهتر از آن نمایان میشوند و باید حتما برداشته شوند.
خال های مادرزادی و اکتسابی
این نمونه معمولا در حدود یک درصد از نوزادان به چشم میخورد؛ به طوریکه بر زیبایی نوزادان اثر منفی میگذارند. اندازه آنها متفاوت میباشد. بزرگی آنها ممکن است قسمتی از بدن نوزاد را بپوشاند. گاهی اندازه آنها به بیش از بیست سانتیمتر میرسد. در چهار تا شش درصد از نوزادان احتمال وجود سرطان بدخیم پوست وجود دارد. خال مادرزادی در هنگام تولد نوزاد بسیار بیرنگ میباشد به همین دلیل والدین زیاد به آن اهمیت نمیدهند. اما در دوران بلوغ رنگ آن تغییر کرده و تیرهتر میشود؛ موهای زبر و خشن بر روی آنها نمایان میشود. نمونه دیگری از خالها به دلیل جمع شدن و زیاد شدن سلولهای رنگدانهای ایجاد میشوند که به آنها را ملانوسیتی نامیدهاند. اگر هنگام تولد بر روی بدن نوزاد دیده شود؛ مادرزادی و اگر پس از آن به وجود آید اکتسابی میگویند. نمونه دیگر آن عروقی میباشد که از زیاد شدن و منتشر کردن لایه میان رگ تولید میشوند که به شکل لکههای قرمز در بدن و صورت نمایان میشوند. نوع دیگری که شکل آن بیضی یا دایرهای به قهوهای روشن یا تیره که در دوران بارداری یا بلوغ نمایان میشود و اکتسابی میباشد.
خال ها و شکل ظاهری آن ها
نمونهای از خالها که به دیسپلاستیک معروف هستند که رنگ آنها یکنواخت نیست و ظاهری نامنظم دارند. ممکن است قسمتی بهرنگ قهوهای تیره و دور آن روشنتر باشد که نشان میدهد دارای زمینه ارثی میباشند. افرادی که دارای این نوع ضایعات پوستی هستند؛ خیلی بیشتر دچار سرطان میشوند. در صورت داشتن این نمونه حتما با پزشک مشورت و برای درمان آن اقدام کنید. نمونه دیگری که در زمان بلوغ مشاهده میشود و محل آن در پشت فرد میباشد و قسمتی از پوست سفید به اندازه بیست و پنج میلیمتر در اطراف آن به چشم میخورد که به آن خال با هالهای سفید میگویند. نکتهای که میتواند باعث کمرنگ شدن دور آن و در مواردی باعث کنترل میگردد؛ بررسی سیستم ایمنی فرد توسط متخصص میباشد. افراد جوان در مواجه به این نمونه نگران نباشند؛ اما افراد مسن برای پیگیری از بدخیم بودن آن؛ برای نمونه برداری حتما به پزشک مراجعه کنند. نوع دیگری که به ضایعات گوشتی معروف هستند و ممکن است بر روی قسمتهای مختلف بدن وجود داشته باشند؛ بروز این نمونه بر روی سر؛ نیاز به بررسی بیشتری دارد.
وجود خال و علائم هشدار دهنده
در بدن و صورت همه افرادی ممکن است به نوعی ضایعات پوستی وجود داشته باشد. قدم اول تشخیص زود هنگام و درمان به موقع ضایعات پوستی از نظر بدخیمی میباشد. لازم است با شناخت علایم در کوتاهترین زمان؛ فرد برای پیشگیری و درمان اقدام کند. برخی موارد ضایعات پوستی به شکل متفاوتی از جمله بیضی؛ گرد و گاهی مدور میباشند. بنابراین عدم تقارن بین آنها؛ شک فرد را به سرطانی بودن خال تشدید میکند. نوع دیگر لبه آنها دندانهدار میباشد که نیاز به بررسی و مراجعه به پزشک را قوت میبخشد. گاهی وجود سایههایی قسمتی را به رنگ تیره و سیاه و قسمتهای دیگر بهرنگ قرمز؛ قهوهای روشن یا رنگهای دیگر تغییر میدهد که در این مورد نیاز به توجه و رسیدگی بیشتری میباشد. اندازه نوع سرطانی آن بیشتر از شش میلیمتر و از حد معمول بزرگتر میباشد. تغییرات مشخص در شکل؛ اندازه؛ رنگ و علایمی همچون سوزش، سفت یا نرم شدن؛ خارش؛ تغییر رنگ از آبی به سیاه؛ ترشح؛ تورم؛ زخم و خونریزی؛ هر کدام زنگ خطری میباشد که فرد برای بهبود و درمان در مدت زمان کوتاهی باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
برداشتن خال و درمان آن
برخی افراد برای اینکه زیباتر شوند اقدام به برداشتن خالهایشان میکنند. برخی دیگر بیمارانی هستند که به ملانوم مبتلا شدهاند و لازم است حتما اینکار را انجام دهند. برای انجام و برداشتن ضایعات پوستی معاینات دقیق و آزمایشات ضروری میباشد. روشهای مختلفی برای برداشتن خالها وجود دارد. استفاده از دستگاه کرایو برای منجمد کردن ضایعات پوستی از جمله خال؛ کک و مک؛ زگیل؛ میخچه و …. مناسب میباشد. استفاده از لیزر و امواج آن یکی دیگر از روشهای پیشرفته میباشد. این روش به هیچ عنوان زخم یا جراحتی به همراه ندارد و بیمار درد بسیار کمی را حس میکند. پس از انجام لیزر لازم است فرد در معرض نور خورشید قرار نگیرد و به مدت چهل و پنج روز از کرم ضد آفتاب استفاده کند تا کامل بهبودی یابد. روشهای متفاوتی از جمله کرایو؛ کوتر؛ رادیو فرکانسی و ….. برای برداشتن آنها وجود دارد. انجام روش جراحی با چاقوی جراحی و قیچی که با بی حس کردن پوست و حذف قسمت رشد کرده؛ اقدام به برداشت آن میکنند.
منبع: گل افشان آرایش